Dạy con phát triển tư duy phản biện

Tư duy phản biện hiện đã trở thành một từ khóa thông dụng trong lĩnh vực giáo dục hiện nay. Trong quá khứ, bài giảng của giáo viên chủ yếu được tập trung vào nội dung và kiến thức, nhưng trong những năm gần đây, xu hướng giáo dục của các nước tiên tiến đã thay đổi và tư duy phản biện bắt đầu được chú ý phát triển nhiều hơn. Tư duy phản biện là kỹ năng suy nghĩ vượt lên trên những phân tích và logic theo lối mòn thông thường.

Nói cách khác, tư duy phản biện là biết cách suy nghĩ như thế nào, chứ không phải là suy nghĩ về cái gì. Giáo viên có thể dùng nhiều phương pháp khác nhau để giúp học sinh học được cách tư duy phản biện ngay từ lứa tuổi mẫu giáo. Sau đây là một vài gợi ý để bạn có thể rèn luyện cho con cách tư duy phản biện ngay tại nhà.

Hỏi những câu hỏi mở: Hãy hỏi con những câu hỏi không có câu trả lời tuyệt đối, để có thể khuyến khích con tư duy một cách sáng tạo mà không sợ trả lời sai.

Phân loại: Kỹ thuật phân loại đóng một vai trò rất quan trọng trong tư duy phản biện, bởi chúng đòi hỏi trẻ phải phát hiện ra, hiểu và biết cách áp dụng những quy luật liên quan tới xác định và sắp xếp. Nếu bạn cho con chơi những trò chơi phân loại tại nhà, hãy đưa ra cho bé những câu hỏi về sự giống và khác nhau giữa các nhóm đồ vật. Bạn có thể để con phân loại tất cả mọi thứ, từ quần áo tới đồ chơi để giúp bé phát triển tư duy phản biện.

 Làm việc nhóm: Trong một nhóm, trẻ được tiếp cận với quá trình tư duy của bạn bè. Vì thế, trẻ sẽ bắt đầu hiểu được cách người khác nghĩ và biết được rằng có rất nhiều cách khác nhau để giải quyết cùng một vấn đề.

 Ra quyết định: Giúp con bạn cân nhắc những điểm lợi và điểm hại, và đừng ngại để bé đưa ra những lựa chọn sai lầm. Sau đó hãy giúp con đánh giá quyết định đó. Hãy hỏi con: “Con cảm thấy như thế nào về quyết định này? Con sẽ làm gì khác trong những lần sau?”

Phát hiện quy luật: Bất kể là bạn làm gì, dù là đi dạo công viên hay xem tivi, hãy khuyến khích con tìm ra quy luật và những sự liên hệ để bé có thể tập luyện kỹ năng tư duy phản biện. Ví dụ, liên hệ một chương trình tivi yêu thích với một tình huống ở ngoài đời. Hoặc khi bạn đang lái xe, hãy để con xác định những hình dạng khác nhau của các biển báo chỉ đường.

Có thể bạn sẽ cho rằng tư duy phản biện sẽ chỉ là một trào lưu nhất thời trong giáo dục. Tuy nhiên, hầu hết những giáo viên trên các nước tiên tiến hiện nay đều không đồng ý với điều đó. Học thuộc bảng cửu chương là rất quan trọng, nhưng nắm được cách sử dụng nó như thế nào và khi nào cũng quan trọng không kém.

Theo Scholastic